Mama’s zijn strenger voor hun dochter dan voor hun zoon, maar waarom?

Cijfers laten zien dat mama’s strenger zijn voor hun dochter dan voor hun zoon. Waarom is dat zo en wat kunnen de gevolgen daarvan zijn op lange termijn voor de dochter? En hoe zorg je ervoor dat je je kinderen gelijk behandeld? In dit artikel bespreken we alles over dit bijzondere fenomeen waar een taboe op rust.

Even eerst een anekdote en de reden voor dit artikel. Natasha van team Mommy Knows Best vertelt: “Mijn man wees mij een tijdje geleden erop dat ik strenger was voor mijn dochter dan voor mijn zoon. Er ontstond een discussie want ik was het hier uiteraard niet mee eens. “Jazeker” zei hij, “je bent echt milder voor je jongetje”. Het raakte me en ik ging erover nadenken. Hij had gelijk, ik was inderdaad milder voor mijn zoontje. Uiteraard voelde ik meteen een intens schuldgevoel en probeer ik er sinds die dag op te letten en ze gelijk te behandelen in ieder opzicht. Dus ook beiden evenveel te knuffelen, tenminste te proberen want waar mijn dochter ontzettend zuinig is met haar kusjes word ik door mijn zoontje wel 20 keer per dag spontaan geknuffeld met de woorden ‘Jij bent wief mama (lief)’. Ik vroeg me af of ik de enige was en voorzichtig sprak ik hierover met andere mama’s die zowel een zoon als een dochter hebben en kreeg tot mijn verbazing eerlijke en open reacties: “Ik heb dat ook, ik word altijd helemaal week van mijn zoontje, ik moet er echt op letten”. Een andere mama zei me: “Ik ben af en toe een heks voor mijn dochter en heb veel minder geduld voor haar dan voor mijn zoontje”.

Tijd voor wat research dus!

Je kinderen gelijk behandelen – logisch, of toch niet?

Als je aan een willekeurige moeder vraagt of ze evenveel houdt van al haar kinderen, zal ze – misschien zelfs beledigd! – ja zeggen. Geen enkele moeder wil haar kinderen ongelijk behandelen toch? Maar waarom laten cijfers dan toch zien dat moeders vaak strenger zijn voor hun dochter dan voor hun zoon?

Netmums, een site voor ouderschap in het Verenigd Koninkrijk, vroeg bijna 3000 moeders over het verschil tussen de band met hun zoon en dochter. 90% van de moeders gaf toe dat ze hun zoon en dochter niet hetzelfde behandelen. Ruim 20% van de moeders gaf aan dat ze de fouten van hun zoon sneller door de vingers zag. En 50% bekende zelfs dat ze een sterkere band voelde met hun zoon dan met hun dochter. De persoonlijkheid van de zonen werd eerder als positief gezien, terwijl dezelfde eigenschappen van meisjes sneller als negatief worden beschreven.

Een onschuldige voorkeur, of meer?

Maar is dit niet slechts een ‘onschuldige’ voorkeur? Hoewel we dit óók niet graag toegeven, komt het vaak voor. Amerikaans psycholoog Katherine Conger ontdekte dat zeker 65 procent van de moeders en 70 procent van de vaders een duidelijke voorkeur heeft voor één van hun kinderen, “Parents totally have a favourite child”.

De voorkeur is meestal ‘cross-sekse’. Vaders hebben vaker een voorkeur voor hun dochters, en moeders voor hun zoons. Toch is een voorkeur niet helemaal een reden om strenger te zijn voor je dochter dan voor je zoon.

Dus waarom behandelen moeders hun dochters anders?

Vroeger geloofde men dat moeders strenger waren voor hun dochters omdat ze jaloers zouden zijn op hun jeugdigheid en schoonheid. De dochter was een continue herinnering aan hun eigen vergankelijkheid. Deze theorie is inmiddels achterhaald.

Psycholoog en psychoanalytica Iki Freud vertelt in een interview aan Het Parool dat een moeder haar dochter als een reflectie van zichzelf ziet. En hiermee zien ze dus ook een kans om haar eigen fouten recht te zetten en haar dochter er tegen te beschermen. “Ze zien een dochter al snel als een blanco scherm waarop zij hun wensen kunnen projecteren. Het jongetje is anders en mag sneller zijn eigen weg gaan,” vertelt ze. Daarnaast weet een moeder, of denkt ze te weten, wat hun dochters aankunnen en in huis hebben. Daar maken ze dan ook aanspraak op. Zonen zijn meer onbekend terrein.

Iki Freud: “Ik zie vaak moeders die het verschil tussen zichzelf en hun dochter, dat zij een eigen persoonlijkheid is, liever ontkennen. Zij wensen een symbiotische (afhankelijk, red.) relatie, zoals ze die vaak ook met hun eigen moeder hadden. Dan hoor je: ‘Mijn dochter en ik voelen hetzelfde, we denken hetzelfde.’ Maar dat twee mensen hetzelfde zijn en hetzelfde denken, berust op een misverstand dat vooral dient om conflicten te vermijden.”

Er zijn dus verschillende redenen waarom moeders hun zonen en dochters anders behandelen. Deze opvattingen worden nog weer eens versterkt en algemeen geaccepteerd door opmerkingen als:

• Een zoon is een zoon totdat hij trouwt. Een dochter is een dochter voor de rest van haar leven
• Vrouwen moeten sterk zijn
• Jongetjes zijn liever voor hun moeder
• Dochters zijn gemeen
• Als je zwanger bent van een dochter wordt je haar dunner – je dochter pakt al je schoonheid van je af
• Boys will be boys
• Als ik naar mijn dochter kijk, zie ik mezelf. En ik vind het niet altijd fijn wat ik zie.
• Ik kijk naar mijn dochter en zie mijn eigen tekortkomingen. Als ik naar mijn zoon kijk, zie ik kenmerken van de man waar ik verliefd op ben geworden.

Houd je ogen dus open voor dit soort opmerkingen, want ze zijn niet gebaseerd op waarheden.

Het gevaar van een ongelijke behandeling

Het heeft weinig uitleg nodig dat een ongelijke behandeling schadelijk kan zijn. Dochters kunnen een vorm van zelfkritiek ontwikkelen waar ze de rest van hun leven last van kunnen hebben. Ze voelen zich minder geliefd, worden een pleaser, zijn onzeker of zelfs depressief.

Dochters nemen daarnaast eerder de angsten en onzekerheden van hun moeder over. “Het is alsof de moeder, of haar stem, altijd in het hoofd van een vrouw aanwezig blijft“, zegt Freud.

Een ongelijke behandeling als kindzijnde, kan zich in het volwassen leven uiten in kenmerken als:

• Je niet goed genoeg voelen
• Denken dat je klein moet blijven, omdat je anders een bedreiging voor anderen bent
• Een continu schuldgevoel hebben over van alles en nog wat
• Je grenzen niet goed kunnen aangeven
• Verslavingen, eetstoornissen, depressies
• Andere vrouwen als concurrent zien

Mannen zijn over het algemeen milder voor zichzelf en tillen minder zwaar aan hun fouten. Dit kan terug te leiden zijn tot de vergevingsgezindheid van hun moeder.

Tamara Beekmans van de Vrouwenkracht Academie legt het nog eens heel duidelijk uit:

“Als een dochter onbewust van binnenuit negatieve overtuigingen van haar moeder voelt (al is het maar een subtiele vorm van: “Ik ben niet goed genoeg”), dan heeft deze dochter de goedkeuring nodig van haar moeder, maar verraadt op een bepaalde manier hier zichzelf door en haar innerlijke potentie. Zij kan niet anders, want als zij deze aanname niet overneemt, dan verraadt ze voor haar gevoel haar moeder, en offert zichzelf hiermee op. Ze blijft trouw en loyaal naar haar ten koste van zichzelf.”

Dit gebeurt onbewust en subtiel, maar kan er wel voor zorgen dat een dochter als volwassen vrouw niet haar volledige potentieel bereikt. Het is dus van groot belang dat we dit zenderpatroon gaan doorbreken en niet meer discrimineren.

Wat je kunt doen om de moeder-dochter relatie te verbeteren

Volgens kenners is de moeder-dochterrelatie een van de meest complexe relaties die er bestaat. Wat het nog lastiger maakt, is dat deze relatie wél heel belangrijk is voor een gezonde ontwikkeling van je kind. Dit zijn stappen die je kunt nemen om een gezondere relatie met je dochter op te bouwen.

Oplossing 1: Praat erover en word je bewust

Het begint allemaal met het erkennen van de feiten. Niemand geeft het graag toe en het is zelfs een taboe, maar zodra je je ervoor openstelt, kun je verder.

Oplossing 2: Kijk kritisch naar jezelf en je verleden

Stel jezelf vragen als:

• Hoe was de relatie met mijn moeder? Werd ik graag gezien?
• Hoe is de relatie met mijn moeder nu? Herken ik hier iets in naar mijn dochter toe?
• Voel ik pijn als ik naar mijn verleden kijk? Hoe kan ik helen?
• Hoe zou ik mezelf als vrouw en moeder beschrijven?
• Kan ik liever zijn voor mezelf? Wat gebeurt er als ik dat zou doen?

Deze vragen helpen je kritisch te kijken naar je verleden en heden. Een gezond verleden zorgt ervoor dat je je optimaal kunt ontwikkelen als vrouw en moeder. Heb je veel negatieve ervaringen gehad, dan zie je dit vaak terug in het contact met je dochter. Heb je problemen waar je nog mee worstelt? Dan is er een grote kans dat je de verantwoordelijkheid hiervan bij je dochter neerlegt. Wees lief voor jezelf en ga uit van het positieve.

‘Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen (en je kinderen blij zijn dat jij het doet) van Philippa Perry is een super fijne leidraad hierin. Philippa Perry leert ons eerst kritisch naar onze eigen jeugd te kijken. We moeten nadenken over hoe dat was voor ons en wat we daarbij voelden, zodat we gaan zien wat we kunnen doorbreken in plaats van meenemen in de opvoeding van ons eigen kroost. En ook wat we wel graag overnemen en willen doorgeven aan ons kind. Mommy Knows Best vindt dit boek dé nieuwe opvoedbijbel van 2020!

Oplossing 3: Vergeet het geslacht

Vandaag de dag is genderneutraal geen onbekende term meer. Kortweg gaat het bij genderneutraal opvoeden erom dat je je kind neutraal benadert en gelijke kansen geeft. Onderzoeken laten zien dat zodra volwassenen het geslacht van een kind weten, ze deze meteen anders benaderen. Probeer je dochter en zoon als gelijk en als een onbeschreven blad te zien. Maak geen aannames of beslissingen op basis van het geslacht van je kind.

Oplossing 4: Vraag je omgeving kritisch te zijn

Een buitenstaander ziet vaak meer dan jij zelf. Vraag je partner, familie of vrienden op te letten en je te corrigeren wanneer je jouw dochter strenger behandelt. Het is pijnlijk en je wordt met de neus op de feiten gedrukt, maar als je je hiervoor openstelt kan dit veel nieuwe inzichten geven.

Team MOMMY KNOWS BEST

Het is geen makkelijk onderwerp, maar we hopen het met dit artikel toch wat bespreekbaarder te maken. Heb je er iets aan gehad? Deel het artikel dan op social media, en volg ons om op de hoogte te blijven van de laatste tips van Mommy Knows Best! Oh en we zijn natuurlijk heel nieuwsgierig naar jouw verhaal, reageer hieronder op de vraag: Ben jij strenger voor je dochter dan voor je zoon?

Bronnen: